«Αποτυχία», «Απόρριψη», «Δυσκολία»: Τιμωρίες ή Δώρα? Τι έχουν να μας διδάξουν …. ?
Με αφορμή την ολοκλήρωση των Πανελλαδικών Εξετάσεων, ζητήσαμε από την Συμβουλευτική Ψυχολόγο Τζίνα Γ, Θανοπούλου, να μας αναλύσει την Αντιμετώπιση της Αποτυχίας σαν Μάθημα Ζωής!
Κανείς δεν θέλει να αποτυγχάνει ! Συνήθως, δε θέλουμε να σκεφτόμαστε & να συζητάμε για τις αποτυχίες μας. Η αποτυχία είναι κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε δυσάρεστα και συνεισφέρει σε αρνητικά συναισθήματα & κρίσεις για το εαυτό μας. Ιδιαίτερα την εποχή αυτή, που είναι περίοδος ακαδημαϊκών εξετάσεων, σε διάφορες βαθμίδες, είτε Πανελληνίων, είτε επιλογής/αλλαγής σχολείου, είτε διπλωμάτων ξένων γλωσσών, κτλ., είναι περίοδος που τόσο τα παιδιά/έφηβοι, όσο & οι γονείς, δάσκαλοι βιώνουν έντονο άγχος, αγωνία αν θα έχουν προσδοκόμενα αποτελέσματα. Η αγωνία τους γίνεται πιο έντονη, καθώς και τα συναισθήματά τους, μεταλλάσσονται πολύ συχνά σε αρνητικά : αυτό-απόρριψη, ακύρωση, έλλειψη αυτοπεποίθησης κτλ., όταν έχουν να αντιμετωπίσουν πιθανή αποτυχία.
Για να το πάρουμε όμως αλλιώς …. Για να δούμε την αποτυχία διαφορετικά …. Τι θα γινόταν εάν τα παιδιά, οι έφηβοι, γονείς ακόμα και δάσκαλοι αντιμετώπιζαν την αποτυχία, δυσκολία, ακύρωση με διαφορετικό τρόπο…. ? Εάν προσπαθούσαν να κατανοήσουν το μάθημα που βρίσκεται πίσω από την αποτυχία ? Τι θα γινόταν αν γνώριζαν ότι κάθε αποτυχία έχει να τους διδάξει ένα σημαντικό Μάθημα Ζωής, το οποίο εμπεριέχει το μέσο και το δρόμο για κάτι μεγαλύτερο, ίσως και ‘‘σοφότερο’’ ? Τι θα γινόταν αν γνώριζαν τα παιδιά/έφηβοι, αφού τους το δίδασκαν πρώτα οι γονείς και δάσκαλοί τους, με το παράδειγμα Πράξης & Ζωής τους ? Θα κατανοούσαν & βίωναν άραγε, ότι η αποτυχία είναι σημαντικό συστατικό της Προσωπικής Εξέλιξης ?
«Τα Παιδιά μας, Οι Καθρέφτες μας! ’’ Τζίνα Γ. Θανοπούλου, (Εκδόσεις Μίνωας, 2023).
Η Ανάπτυξη και η Προσωπική Εξέλιξη είναι ενδεικτικά κομμάτια της ζωής. Όπως συμβαίνει και στη φύση, έτσι και στη ζωή, και στις ανθρώπινες σχέσεις, σημαντικά είναι τα στοιχεία που υποδηλώνουν υγεία και ευεξία, αλλά & τα στοιχεία που υποδηλώνουν έλλειψη, αλλαγή και προκαλούν ανησυχία. Κάτι τέτοιο ισχύει και για την προσωπική μας ανάπτυξη. Η ανθρώπινη, προσωπική ανάπτυξη υποδηλώνει : είτε υγεία και ευεξία, είτε ασθένεια, στασιμότητα ακόμα και θάνατο. Η Εξέλιξη και η Αλλαγή είναι τα μόνα σίγουρα στη ζωή ! Η Προσωπική Ανάπτυξη και Εξέλιξη μας κρατά ζωντανούς σε εγρήγορση και δημιουργία.
«Όταν σταματήσεις να μεγαλώνεις, αρχίζεις να πεθαίνεις». William S. Burroughs – Αμερικανός συγγραφέας
Πώς όμως ένα άτομο συνεχίζει να αναπτύσεται και να εξελίσσεται ?
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορεί το άτομο να αναπτυχθεί & να εξελιχθεί, αλλά ένα από τους σημαντικότερους τρόπους προσωπικής ανάπτυξης είναι η αποτυχία ! Οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η αποτυχία, η απόρριψη, η ατυχία, στην πραγματικότητα δεν είναι εχθροί, αλλά ΣΥΜΜΑΧΟΙ της Προσωπικής Ανάπτυξης. Αυτό μπορεί να ακούγεται αντιφατικό, αλλά είναι μια Πραγματικότητα ! Υπάρχουν μερικά μαθήματα στη ζωή που μόνο η αποτυχία μπορεί να διδάξει. Μερικές φορές υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να πραγματοποιηθεί η Δράση & η Εξέλιξη. Είναι δεδομένο & τεκμηριωμένο, επιστημονικά, ψυχολογικά & κοινωνιολογικά, ότι υπάρχουν σημαντικά ανθρώπινα μαθήματα που δε μπορούν να γίνουν κατανοητά χωρίς κάποιο βίωμα αποτυχίας & απογοήτευσης. Χωρίς την πικρή γεύση της αποτυχίας, δε μπορεί να καταλάβει κανείς τη γλύκα της επιτυχίας. Χωρίς αποτυχίες, δυσκολίες, δοκιμασίες ο άνθρωπος από τη φύση του δεν εξελίσσεται & δε μαθαίνει. Ο άνθρωπος δε διδάσκεται τα σημαντικά μαθήματα Αξιών Συναισθηματικής Νοημοσύνης όπως :
Υπομονή, Επιμονή, Αφοσίωση, Πίστη, Δέσμευση, Εμπιστοσύνη, Ειλικρίνεια, Διάθεση για Επικοινωνία, Αυτογνωσία, Αυτοπεποίθηση, Αυτοσεβασμό, Σεβασμό των Άλλων, Αναγνώριση Λαθών, Ευγνωμοσύνη, Εκτίμηση μικρών χαρών της Ζωής.
Πολλές φορές χρειάζεται μία αποτυχία & απόρριψη για να διδάξει στο άτομο μαθήματα της ζωής. Η αποτυχία δείχνει στο άτομο τους τομείς της ζωής & των σχέσεων που χρειάζονται Ανάπτυξη, Εξέλιξη & Δουλειά!
Η αποτυχία είναι σαν ένας προβολέας που φωτίζει τους τομείς της ζωής που χρειάζονται δουλειά & ανάπτυξη. Είναι Δείκτης Εξέλιξης και Διαγνωστικό Εργαλείο που δείχνει στο άτομο τις περιοχές των σφαλμάτων του που χρειάζονται περισσότερη δουλειά, γιατί εκεί έχει τις μεγαλύτερες αδυναμίες. (Dr. Wayne Dyer – ‘‘Οι Περιοχές των Σφαλμάτων’’)
Πρέπει να συνειδητοποιήσει ο άνθρωπος ότι χωρίς αποτυχία, μπορεί να μπει στον πειρασμό να αναπτύξει μόνο τους τομείς που νιώθει άνετα και ασφαλής. Όμως, στην πραγματικότητα αυτοί είναι οι τομείς που χρειάζονται λιγότερη δουλειά. Την περισσότερη δουλειά χρειάζονται οι τομείς με τους οποίους το άτομο νιώθει πιο άβολα. Αυτούς όμως, πρέπει να δουλέψει το άτομο πιο πολύ & να αναπτύξει. Η Ουσιαστική Ανάπτυξη θα έρθει με την ανάπτυξη σε αυτούς τους τομείς ! Με αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουμε τελικά ότι η αποτυχία δεν είναι ο εχθρός, αλλά μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου σε σχέση με τη Μάθηση, την Ανάπτυξη & την Εξέλιξή του. Επομένως την επόμενη φορά που το παιδί σας ή εσείς αποτυγχάνετε, αγκαλιάστε την αποτυχία σας. Δείχνει Τι έχει να μας διδάξει, αν είμαστε Ανοιχτοί να λάβουμε το μάθημα για να οδηγηθούμε στην Εξέλιξη & τελικά την Επιτυχία!
Τζίνα Γ. Θανοπούλου, ΕD.M, M.A, Harvard University, Συμβουλευτική Ψυχολόγος, Παιδιών, Εφήβων, Eνηλίκων, Οικογένειας, Ζευγαριών.
